وقتی غذا های نشاسته ای یا شیرین می خورید و می نوشید، نه تنها خودتان را تغذیه می کنید بلکه میکروب هایی (باکتری) که می توانند باعث پوسیدگی دندان و بیماری لثه در دهان شوند، را نیز تغذیه می کنید. پلاک یک لایه نازک، نامرئی و چسبنده از باکتری ها و سایر مواد است که سطوح تمام دندان ها را می پوشاند. وقتی قند یا نشاسته در دهان با پلاک تماس پیدا کند، اسید تولید می شود. این اسید ها می توانند پس از اتمام غذا خوردن به مدت ۲۰ دقیقه یا بیشتر به دندان ها حمله کنند. حملات مکرر می تواند مینای سخت روی سطح دندان را از بین ببرد. این امر منجر به پوسیدگی دندان می شود. باکتری موجود در پلاک نیز باعث ایجاد یک پاسخ التهابی و از بین رفتن لثه، استخوان و سایر ساختار های نگهدارنده دندان می شود.
برخی غذا ها باعث پوسیدگی دندان می شوند. برخی دیگر به مبارزه با تجمع پلاک کمک می کنند. در ادامه به مواردی از این غذا ها اشاره شده است.
چند غذای پیشنهادی
• میوه ها و سبزیجات سرشار از فیبر. انجمن دندانپزشکی آمریکا (ADA) می گوید غذا های حاوی فیبر به تمیز نگه داشتن دندان ها و لثه ها کمک می کنند. آن ها همچنین بزاق را به جریان می اندازند. در کنار مراقبت خوب از دندان ها در خانه، این بهترین دفاع طبیعی در برابر پوسیدگی و بیماری لثه است. حدود ۲۰ دقیقه پس از خوردن چیزی که حاوی قند یا نشاسته است، بزاق شروع به کاهش اثرات اسید ها و آنزیم های حمله کننده به دندان ها می کند. بزاق حاوی مقادیری از کلسیم و فسفات است. بنابر این همچنین مواد معدنی را به نواحی از دندان که توسط اسید ها مواد معدنی را از دست داده اند، باز می گرداند.
• پنیر، شیر، ماست ساده و سایر محصولات لبنی. پنیر یکی دیگر از مواد غذایی تولید کننده بزاق است. کلسیم و فسفات موجود در شیر، پنیر و سایر محصولات لبنی، به بازگرداندن مواد معدنی به دندان ها و بازسازی مینای دندان کمک می کنند.
• چای سبز و سیاه. این چای ها هر دو حاوی پلی فنول هایی هستند که با باکتری های پلاک تعامل دارند. این مواد، یا باکتری ها را از بین می برند یا آن ها را مهار می کنند و با این کار از رشد باکتری ها یا ساخت اسید حمله کننده به دندان ها جلوگیری می کند.
• آدامس های بدون قند بزاق ساز های عالی هستند که ذرات غذا را از دهان پاک می کنند.
• غذا ها یا آب آشامیدنی حاوی فلوراید یا هر محصولی که با آب فلوراید دار درست می شود، به دندان کمک می کند.
غذاهایی که باید از خوردن آن ها اجتناب کنید
• آب نبات و شیرینی چسبناک. اگر شیرینی می خورید، سراغ شیرینی هایی بروید که به سرعت از دهانتان پاک می شوند. بنابراین آب نبات چوبی، کارامل و شربت های سرفه ای که شکر تصفیه شده دارند را کمتر مصرف کنید. توصیه می شود به جای آب نبات شکلات مصرف شود. شکلات تلخ (۷۰ درصد کاکائو) فوایدی برای سلامتی دارد. برخی از مطالعات نشان داده اند که شکلات به اندازه سایر خوراکی های شیرین مضر نیست.
• غذا های نشاسته ای که می توانند در دهان گیر بیافتند. به عنوان مثال، نان های نرم و چیپس سیب زمینی
• نوشابه های گازدار. این نوشیدنی ها منبع اصلی قند افزوده در میان کودکان و نوجوانان هستند. آن ها پر از شکر هستند. همچنین دارای اسید های فسفریک و سیتریک هستند که مینای دندان را از بین می برد.
• موادی که دهان شما را خشک می کند. این ها شامل الکل و بسیاری از دارو ها است. اگر دارو ها علت آن هستند، با دندانپزشک خود در مورد استفاده از دهانشویه فلوراید دار یا استفاده از ژل فلوراید برای مسواک زدن صحبت کنید.
برای داشتن دهان سالم این نکات را رعایت کنید.
ADA این نکات را برای کمک به کاهش خطر پوسیدگی دندان ناشی از غذا هایی که می خورید ارائه می دهد:
• مواد شیرین را همراه با غذا بخورید. دهان در طول وعده های غذایی بزاق بیشتری تولید می کند. این به کاهش اثر تولید اسید و شستشوی تکه های غذا از دهان کمک می کند.
• میان وعده ها را محدود کنید. اگر هوس یک میان وعده دارید، چیزی مغذی انتخاب کنید. برای افزایش جریان بزاق و شستن غذا و اسید، به جویدن آدامس بدون قند فکر کنید.
• آب بیشتری بنوشید.
• دندان های خود را دو بار در روز مسواک بزنید.
• روزی یکبار نخ دندان بکشید.