تحلیل استخوان فک (Bone Loss in Jaw)

استخوان فک یکی از اجزای ضروری صورت است. این استخوان ساختار صورت را شکل می دهد و این امکان را می دهد تا جویدن و صحبت کردن به راحتی انجام شود. از دست دادن استخوان فک جنبه های متعدد دیگری از سلامت دهان و دندان و سلامت کلی فرد را تحت تاثیر قرار می دهد. آتروفی (تحلیل استخوان فک) در فک می تواند به دلایل مختلفی از جمله از دست دادن دندان، بیماری لثه و برخی بیماری ها بوجود آید.
در صورتی که این مشکل درمان نشود می تواند منجر به ایجاد مشکل در دندان های باقی مانده، افتادگی یا اعوجاج صورت و طیف وسیعی از مشکلات دیگر شود. رایج ترین درمان برای آتروفی استخوان فک پیوند استخوان است.
روند از دست دادن استخوان فک و نحوه تشخیص آن
روند از دست دادن استخوان فک به تدریج انجام می شود و ممکن است فرد بلافاصله متوجه آتروفی استخوان فک نشود و برای تشخیص باید به دندانپزشکی مراجعه شود.
دندانپزشکان می توانند از تصویر برداری اشعه ایکس و پرتو مخروطی برای ارزیابی تراکم فک و تعیین نیاز فرد به درمان استفاده کنند. در حالی که شایع ترین علل آتروفی از دست دادن دندان و بیماری لثه است، طیف وسیعی از مسائل دیگر می تواند منجر به از دست دادن بافت استخوان در فک شود.

علائم از دست دادن استخوان فک
ایجاد تغییرات خاص در ویژگی های صورت و نیش فرد می تواند نشان دهنده تحلیل استخوان فک باشد. هنگامی که حجم بافت استخوان فک کاهش می یابد، ممکن است فرد متوجه شود که دهان او در صورت او فرورفته است و چانه نوک تیزتر می شود یا چین و چروک ها در اطراف دهان شروع به ایجاد می کنند. علاوه بر این، افرادی که از پروتز مصنوعی استفاده می کنند اغلب به دلیل از دست دادن استخوان دیگر آن فیت بودن و راحتی استفاده از دندان مصنوعی را حس نمی کنند و دندان ها در دهان شروع به حرکت به سمت جلو می کند.
از دست دادن بافت در استخوان فک علاوه بر ظاهر، سلامت دهان و دندان را به شدت تحت تاثیر قرار می دهد.

دلایل مختلف تحلیل استخوان فک
تحلیل استخوان فک می تواند دلایل مختلفی داشته باشد که شایع ترین آن بیماری های لثه است. در ادامه به موارد دیگری که در تحلیل استخوان تاثیر گذار هستند اشاره خواهد شد.

از دست دادن دندان
دندان ها به حفظ ارتفاع و ضخامت طبیعی استخوان فک کمک می کنند. بخش استخوانی که ریشه دندان ها را احاطه کرده است به عنوان استخوان آلوئولار شناخته می شود. در طول زندگی روزمره، ریشه ها این بخش از استخوان را تحریک می‌کنند و به مغز نشان می‌دهند که در ناحیه خاصی از فک نیاز به رساندن مواد معدنی و منابع دیگر ضروری وجود دارد. بر اساس این تحریک، بدن کلسیم و سایر مواد مغذی را به فک می فرستد و رشد استخوان را ادامه می دهد.
هنگامی که دندانی کشیده شده یا از بین می رود، دیگر ریشه ای برای تحریک استخوان آلوئول وجود ندارد. با گذشت زمان، بدن ارسال منابع را به ناحیه ای که دندان در آن قرار داشت متوقف می کند و آن بخش از فک به آرامی خراب می شود. هر چه دندان های از دست رفته درمان نشده بیشتر باشد بافت بیشتری از دست می رود تا زمانی که استخوان زیر دندان های همسایه را نیز تحت تأثیر قرار داده و می‌تواند باعث از دست دادن دندان های بیشتری شود.

دندان مصنوعی و بریج
روش های سنتی جایگزینی دندان های از دست رفته شامل پروتز و بریج دندان می باشد. این ترمیم ها می‌توانند جایگزین دندان های از دست رفته برای ایجاد لبخند طبیعی تر و بهبود توانایی در خوردن و صحبت کردن طبیعی شوند. با این حال، پروتز ها و بریج ها از فک در برابر تحلیل استخوان محافظت نمی کنند.
بریج ها توسط روکش های دندانی حمایت می شوند. از آنجایی که روکش ها روی دندان های طبیعی قرار می‌گیرند، استخوان فک زیر این آن ها ثابت می‌ماند اما متأسفانه، نواحی از فک که در آن دندان ها از دست رفته اند، بافت خود را از دست می دهند.
از سوی دیگر، پروتزهای مصنوعی در واقع می توانند از دست دادن استخوان فک را تشدید کنند. پروتز های کامل سنتی بدون اینکه توسط دندان یا ایمپلنتی حمایت شوند مستقیماً بر روی بافت لثه قرار می گیرند. آن ها تحریک کافی را برای جلوگیری از زوال بافت ایجاد نمی کنند. علاوه بر این، پروتز های مصنوعی تمایل به جابجایی روی بافت لثه و مالش دارند. با گذشت زمان، این فرآیند می تواند از بین رفتن بافت فک را تسریع کند.

بیماری های پریودنتال
عفونت مزمن در بافت لثه، که به عنوان بیماری پریودنتال شناخته می شود، بر ساختار های نگهدارنده دندان مانند استخوان آلوئول و سایر رباط ها تأثیر می گذارد. در مراحل پیشرفته، باکتری های مرتبط با بیماری پریودنتال شروع به خوردن لثه و بافت استخوانی می کنند و باعث از دست دادن دندان و استخوان در فک می شوند.
از آنجایی که بسیاری از علائم بیماری لثه بدون درد هستند، این وضعیت اغلب برای مدت طولانی بدون توجه باقی می ماند. هنگامی که بیماری پریودنتال درمان نشود، می تواند آسیب جدی به استحکام و ثبات فک وارد کند.

تروما یا آسیب
آسیب به فک و ضربه به دندان نیز با تحلیل استخوان همراه است. اگر دندانی از بین برود یا شکسته شود، تحریک استخوان فک متوقف و منجر به زوال بافت می شود. علاوه بر این، شکستگی های فک یا سابقه ضربه روی دندان های خاص می‌تواند باعث مرگ بافت و از دست دادن استخوان در سال های پس از آسیب اولیه شود.

بیماری ها
برخی بیماری ها احتمال آتروفی استخوان فک را افزایش می دهد. پوکی استخوان، شرایطی که باعث ضعیف شدن و شکننده شدن استخوان ها می شود، می تواند فک را تحت تاثیر قرار دهد و منجر به زوال بافت شود. بیماری استخوان پاژه (PDB)، بیماری که جایگزینی طبیعی بافت استخوانی قدیمی با بافت جدید را مختل می کند و استئومیلیت، نوعی التهاب استخوان ناشی از عفونت، می تواند منجر به از دست دادن استخوان دندان شود. تومورها یکی دیگر از علل شایع زوال استخوان فک هستند.

ناهماهنگی فک و دندان ها
وجود نیروهای غیر طبیعی و ناهماهنگی دندان ها و فک می تواند باعث دندان قروچه و جویدن نا صحیح شود این شرایط می تواند تحریک طبیعی فک را محدود کند که خود منجر به تحلیل استخوان می شود. مسائلی که می تواند نیروی غیرطبیعی ایجاد کند شامل مشکلات مفصل گیجگاهی فکی (TMJ)، ساییدگی سطح دندان ها و دندان های کج است.